Sovyetler’in çöküşü, Azerbaycan için çok sancılı geçti. Maalesef bağımsızlığımızın bedelini katliam, soykırım ve Karabağ toprağının Ermeniler tarafından işgaliyle ödedik. Bu işgal, 30 yıla yakın bir süre devam etti, ta ki 12 Temmuz 2020 tarihindeki “Tovuz” saldırısına kadar. “Yeni topraklar için yeni savaş” söylemiyle ortaya çıkan Paşinyan yönetimi, tüm müzakereleri, anlaşmaları ve uluslararası hukuku yok sayarak Azerbaycan’ın Tovuz şehrine hücum etti.
Saldırdığı Tovuz şehrinin Azerbaycan için çok büyük bir önemi vardır. Azerbaycan’ın kuzeybatısında yer alan bu şehir, ülkenin adeta dünyaya açılan kapısıdır. Tabiri caizse ekonomik olarak Azerbaycan’ın şah damarı sayılabilir. Hem karayollarının hem de enerji hatlarının geçtiği bu şehri alarak Paşinyan, Azerbaycan’ı Karabağ işgaline razı etmeyi düşünüyordu. Fakat Azerbaycan ordusunun kahramanlıkları sayesinde bu plan ters tepti.
Ancak, maalesef Azerbaycan ordusu, Ermeni saldırısını geri püskürtürken başta Tümgeneral Polad Haşimov olmak üzere üst rütbeli subayların da dahil olduğu kayıplar verdi. Bu, bıçağın kemiğe dayandığı andı. Tümgeneral Polad Haşimov’un şehit haberini alan halk, “Artık yeter!”, “Ya Karabağ, ya ölüm!” diyerek sokaklara döküldü. O gün, Bakü’de salgın sebebiyle sokağa çıkma yasağı olmasına rağmen Karabağ için, Tümgeneral Polad Haşimov için halk meydanlardaydı. Polad Haşimov, Karabağ savaşı boyunca şehit olan ilk generaldi. Kendi şehadetiyle Karabağ için geri dönüşü başlatmış oldu.
Cumhurbaşkanı Aliyev’in çağrısıyla, hemen ertesi gün Azerbaycan’ın tüm asker alma şubelerine halk akın etti. O gün, yüzbinlerce Azerbaycan Türkü, Karabağ’da savaşmaya hazır olduklarını belirterek gönüllü seferberliğe yazıldı.
Takip eden günlerde milletin mesajını doğru şekilde yorumlayan Cumhurbaşkanı Aliyev, tüm açıklamalarında vatan topraklarının kurtuluşu için gerekenlerin yapılacağını işaret ediyordu. Artık müzakerelerin tüm kurallarını ihlal eden Ermenistan ile konuşmanın anlamsız olduğunu ifade eden Aliyev, Karabağ için ne lazımsa yapılacağını belirtti. Mesele, sadece bir kıvılcıma bağlıydı. O kıvılcım ise Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin 27 Eylül 2020 sabahında Azerbaycan sivil yerleşim bölgesini bombalamasıyla çakıldı. Ok yaydan çıkmıştı. Artık Azerbaycan buna sessiz kalmayacaktı, kalmadı da!
Vatan toprağı Karabağ’ı kurtarma operasyonunu dünya, Azerbaycan Savunma Bakanlığı'nda yapılan şu açıklama ile öğrendi: “Tüm cephe boyunca birliklerimiz karşı-hücum operasyonu başlatmıştır.” Bunun geri dönüşü yoktu. “Ya Karabağ, ya ölüm!” sloganı, cephede destan yazan Azerbaycan ordusu tarafından gerçek oluyordu. 27 Eylül’de başlayan bu şanlı destan, 44 gün sonra, yani 10 Kasım 2020 tarihinde Ermenistan’ın kesin yenilgisi ve teslim anlaşmasını imzalamasıyla son buldu. Azerbaycan, 10 Kasım günü zafer kazanmıştı; fakat kardeş ülke Türkiye’ye olan saygısından dolayı Mustafa Kemal Atatürk’ün ölüm gününe denk gelen bu tarih, Şuşa şehrinin kurtuluş günü olan 8 Kasım ile değiştirildi. Fakat maalesef bu savaş şehitsiz de olmadı. 44 günlük bu savaşta Azerbaycan, yaklaşık 3.000 şehit verdi.
Savaşın başladığı gün olan 27 Eylül tarihi, her yıl Azerbaycan’da Karabağ şehitlerinin anım günü olarak anılıyor.
Ermenistan, 30 yıldır bizi sonu gelmez müzakere ve görüşmelerle oyalayacağını düşündü. Böyle yaparak Karabağ işgalini kalıcı kılmaya çalıştı. Fakat 10 Kasım günü bizi uyuttuğunu düşünen Batı’ya mesajımız, meşhur “Gündoğdu” marşında yazıldığı gibi oldu:
Sandılar Türk uyudu,
Ata cenge buyurdu,
Türkün asker olduğunu,
Dünyalara duyurdu.
