Yitik Etik
Etik doğru ve yanlış davranış ayırt edebilme özelliği. Ahlakla karıştırılsa da aynı yolun tarifi farklı olanı. Ahlaksız diyebilirsiniz fakat etiksiz diyemezsiniz. Etik her yerde geçerlidir. Din, dil, ırk, vatan, millet, ülke, coğrafya, kıta fark etmez. Rahatsız edici her şey gibi. Gürültü, göz zevki bozan her şey, uyumsuzluk gibi… Etik, günlük hayatın karışıklığında bize rehberlik eden içsel bir pusula. Dürüstlük, verilen sözü tutma, başkalarına yardım etme, hayatımızı olumlu ve doğru yaşamamızı sağlar. Bu, güveni, sorumluluğu, saygıyı ve adaleti teşvik ederek kişisel gelişime, güçlü bağlara ve iyi işleyen, adil ve destekleyici bir topluma katkı yapar. Yasal sınırlar olsa da, etik ilkeler genellikle bunların ötesine geçer, bizi seçimlerimizin ahlaki etkilerini düşünmeye ve karmaşıkların üstesinden gelmeye teşvik eder, sonunda da kendimizin, başkalarının ve çevremizdeki dünyanın refahını hedefler. Her yasal olan etik değildir fakat her etik yasaldır.
Hepimiz etik seçimler yapmaya ve etiği hayatımızın her alanına uygulamaya çalışıyor muyuz? Hayır. İş hayatındaki etik, kişisel hayattaki etik kadar önemlidir. Patronların, işletmelerinin etik kültürünü şekillendirmede benzersiz bir rolü ve büyük bir sorumluluğu vardır ve bu sayede daha geniş topluluklarını da etkilerler. Patronlar, işletmelerinin etik kültürünü tanımlamaya girişmeyebilirler ancak kaçınılmaz olarak bunu yaparlar. Etiği iş zihniyetinize dâhil etmek için dikkate almanız gereken birkaç temel soru şunlardır: İşletmem için ortak iyiyi nasıl tanımlarım? Müşterilerim, çalışanlarım, işletmemin bulunduğu topluluk, yatırımcılarım ve destekçilerim için ne anlama geliyor? İyi etik kararlar nasıl alırım? Bir durumu nasıl analiz ederim ve ortak iyiliğe olumlu katkıda bulunan bir karar nasıl alırım? İşletmemin karakterini nasıl etkileyebilirim? Etik bir kültür yaratmak için ne tür yapısal koşullar veya şirket politikaları oluşturmam gerekiyor? İşletmemin etik kültürünü nasıl izleyeceğim?
İşletmemde etik olmayan davranışlarla nasıl başa çıkacağım veya onları nasıl düzelteceğim? Etik Nasıl Test Edilebilir? Patronlar ve özellikle girişimciler muazzam bir baskı altındadır ve çok önemli etik zorluklarla karşı karşıya kalabilirler. Girişimciler için etik olmayan kararların nasıl ortaya çıktığına dair birkaç örnek:
Müşteri veya sipariş sayımı abartırsam daha fazla yatırımcı çekebilir ve daha iyi fonlama sağlayabilirim.
Müşterilerime ürün yol haritamızdaki tüm özelliklerin şu anda mevcut olduğunu söylersem daha fazla anlaşma yapabilirim.
Çevre yasalarına uymayan bir üretim tesisi seçersem bir miktar para tasarrufu sağlayabilirim.
Etik ve Sosyal Sorumluluk
Sosyal sorumluluk, bir bireyin veya kuruluşun toplumun genel yararına hareket etme yükümlülüğü olduğu fikridir. Günümüzde sosyal sorumluluk, her büyüklükteki işletmede kültürün önemli bir parçası haline gelmiştir. Sosyal sorumluluk her gün büyük veya küçük şekillerde uygulanabilir. İşletmeler yerel organizasyonlarda gönüllü olarak çalışabilir, seçtikleri bir davaya bağışta bulunabilir, bir mahalle grubuna veya spor takımına sponsor olabilir ve çok daha fazlasını yapabilir. Çiçek dikmek, taze bir kat boya sürmek veya mağazanızın önündeki çöpleri toplamak bile işletmenizi çevreleyen topluluk üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. İşletmeler geri verdiğinde, yalnızca ortak iyiliğe katkıda bulunmakla kalmaz, topluluklarıyla anlamlı şekillerde etkileşime girer, çalışanlar arasında moral oluşturur ve işletmeye karşı olumlu bir saygı yaratırlar. İşler Yanlış Gittiğinde Etik. Bir iş kriziyle başa çıkmak kolay değildir, ancak bundan kaçınmak veya bir yanıtı ertelemek durumu daha da kötüleştirebilir. İşletmeler etik bir krizle başa çıkmak için bir plan yaparken etik düşünmelidir. Başka bir deyişle, en büyük ortak iyiliği teşvik eden ve güveni azaltan bir şekilde hareket edin. Bazı durumlar bir avukatın ve bir kriz uzmanının tavsiyesini gerektirebilir. İşte izlenebilecek bazı genel uygulamalar:
Açık ve şeffaf olun
Durumdan etkilenenlere öncelik verin
Özür dilemek
Sorunu düzeltin
Etik bir yaşam biçimidir. Etik, kişisel yaşamlarımızdan profesyonel kariyerlerimize ve ötesine kadar aldığımız kararlar ve gerçekleştirdiğimiz eylemler üzerinde etkilidir. Hepimiz birbirine bağlı küresel bir topluluğun parçasıyız. Ortak iyiliğe yaptığımız katkılar, ne kadar büyük veya küçük olursa olsun, kalıcı bir etkiye sahip olabilir. Etik bir yaşam tarzı seçmek, etkimizin olumlu olmasını sağlayacaktır. İş liderleri, işletmelerinin ve paydaşlarının etik kültürünü yaratmak ve etkilemek için eşsiz bir fırsata sahiptir. Etiği iş zihniyetinize dâhil etmek bile durumlara daha etik bir şekilde yaklaşmanıza yardımcı olacaktır. Ve eğer işletmenizde etik bir kültür nasıl yaratacağınızdan emin değilseniz, örnek olarak liderlik etmek başlamak için harika bir yoldur. İyi ol, iyilik yap kadar basittir.
Sonuç olarak, iş yerinde neyin doğru, neyin yanlış olduğunu bilmek ve doğru olanı yapmak anlamını taşıyan iş etiği, küreselleşen dünya ekonomisiyle birlikte, işletmelerin uzun vadeli başarılarında belirleyici bir unsur olmuştur. İnsan ilişkilerinden, işletmenin uyguladığı politikalardan ve fonksiyonlarından kaynaklanabilen etik sorunlar, işletmelerin etik çöküşlerine zemin hazırlamaktadır. Eğer, temel uyarı işaretleri belirlenemezse, işletmeler önemli kayıplara uğramakta ve çöküş kaçınılmaz olmaktadır. Amerika’da ve Avrupa’da ortaya çıkan etik skandallar ve şirket iflaslarından tüm dünyadaki iş çevreleri önemli dersler çıkarmışlardır. Buna göre, iş etiğine bağlı, faaliyet gösterdiği toplumun çıkarlarının ve hem iç hem de dış çevreye karşı sorumluluklarının bilincinde olan bir işletmenin, ününün ve uzun vadede başarısının olumlu yönde etkileneceği ortaya çıkmıştır. Ülke olarak küresel şirketlere karşı gelemiyorsak etik anlayışımız yasalardan sonra geliyor demektir. Adalet ve etik anlayışı uluslararası normlarda olmayınca bocalıyoruz. Yitik etik yitik değerler demektir. Kaybetmemizin sebebi ise kendini yasalara çokça bağlayan yöneticilerdir. Yasa denilen şey dönemsel değişken olması ciddi bir yanılgıdır.
